Żylaki to rozszerzone żyły często o krętym przebiegu. Są one jednym z objawów przewlekłej choroby żylnej.  Żyły powierzchowne objęte tym schorzeniem są widoczne przez skórę w kształcie przypominającym sznur i tworzą wyczuwalne uwypuklenia. Niewydolności żylnej często towarzyszą inne dolegliwości m.in.: obrzęk nóg, swędzenie, pieczenie, mrowienie, bolesność, uczucie ciężkości nóg, czy kurcze mięśni. Szacuje się ze w Polsce przewlekła niewydolność żylna dotyka 47% kobiet oraz 37% mężczyzn.
Warto podkreślić, że żylaki to nie tylko problem estetyczny, powikłania niewydolności żylnej mogą prowadzić do kalectwa a nawet śmierci.

Mechanizm powstawania żylaków jest złożony.  Wśród czynników ryzyka powstawania żylaków wymieniamy czynniki dziedziczne – czyli występowanie choroby w rodzinie, wiek, płeć, wykonywanie zawodu związanego z pozycją stojącą lub długotrwałą pozycją siedzącą, ciąża, otyłość, nawykowe zaparcia, a także wysoko przetworzona dieta, uboga w błonnik pokarmowy czy noszenie zbyt ciasnej odzieży. Coraz częściej mówi się również o wpływie palenia papierosów, cukrzycy, nadciśnienia tętniczego, czy stosowania doustnych środków antykoncepcyjnych.

Niewydolność żylna jest choroba postępująca. Najczęściej w początkowej fazie niewidoczna ‘gołym okiem” następnie pojawiają się widoczne teleangiektazje i żylaki siateczkowe, później żylaki a dalej dochodzi do obrzęków, hiperpigmentacji skóry, wyprysków, następnie pojawiają się zaniki skóry i owrzodzenia.

Leczeniem żylaków zajmował się już Hipokrates, który proponował kompresję i okłady z ziół moczonych w occie.

Obecnie metody leczenia możemy podzielić na zachowawcze oraz zabiegowe.

Niezmiernie ważne, niestety nielubiane przez Pacjentów są metody uciskowe, czyli kompresjoterapia. Noszenie odpowiednio dobranych pończoch lub podkolanówek uciskowych o odpowiednim rozłożeniu siły nacisku na nogi zapobiega zaleganiu krwi w żyłach powierzchownych. To ważne szczególnie w lecie, gdy temperatury powietrza są wysokie. Kolejną metodą jest masaż pneumatyczny –wykonywany za pomocą mankietów powietrznych nadmuchiwanych programowanym kompresorem.

Leki stosowane w niewydolności żylnej mają poprawiać napięcie naczyń a tym samym powodować zmniejszenie obrzęku.

Wśród leczenia zabiegowego możemy wyróżnić klasyczne leczenie chirurgiczne, które ma na celu trwałe usunięcie żylaków. Często wówczas usuwa się  całą żyłę powierzchowną. Jest to najskuteczniejszy sposób leczenia długoterminowego, ale trwały efekt zależy w dużej mierze od stałego stosowania leczenia uciskowego. .

Inną metodą jest skleroterapia polegająca na wstrzyknięciu do poszerzonego żylakowo naczynia środka zamykającego jego światło. Kolejną możliwością jest leczenie laserem, zabieg jest znacznie krótszy, często nie wymaga hospitalizacji.

Leczenie zachowawcze to przede wszystkim zmiana stylu życia i zwiększenie aktywności fizycznej m.in. dbanie o zachowywanie odpowiedniej pozycji – unikanie długotrwałego stania i siedzenia z nogami zgiętymi pod katem prostym w stawach kolanowych i biodrowych, kilkuminowe przerwy na spacer w trakcie pracy stojącej lub jazdy autem, rekreacyjna aktywność fizyczna (np. spacer, jogging, jazda na rowerze, pływanie), odpoczynek z nogami ułożonymi powyżej poziomu serca.

                                                                                   Justyna Haba-Mierzwa