Post przerywany, zwany również intermitent fasting (IF), to strategia żywieniowa, która zyskuje na popularności ze względu na swoje korzyści dla zdrowia. Metoda ta polega na określonym okresie jedzenia, który jest przeplatany z okresem postu. Istnieje kilka metod postu przerywanego, które można dostosować do swojego stylu życia. Najczęściej stosowana jest metoda 16/8. Ten sposób odżywiania polega na ograniczeniu tzw. okna żywieniowego, w którym można spożywać posiłki do 8 godzin, podczas gdy przez pozostałe 16 godzin podejmuje się wstrzemięźliwość od pokarmu. Przykładowo, można zdecydować się na jedzenie od 09:00 do 17:00, a następnie pozostawić sobie 16 godzin na post, w trakcie którego można pić jedynie napoje nie mające kalorii m.in. wodę, herbatę i kawę bez mleka i innych dodatków.
Stosowanie postu przerywanego może przynieść wiele korzyści dla zdrowia.
Do głównych zaliczyć można:
- Redukcję masy ciała.
Jednym z głównych powodów, dla których post przerywany może prowadzić do utraty wagi, jest ograniczenie całkowitej ilości spożywanych kalorii. Ponieważ okno czasowe, w którym można jeść, jest ograniczone, osoba może spożywać mniejszą ilość posiłków i kalorii w ciągu dnia. Ograniczenie spożycia kalorii może prowadzić do deficytu kalorycznego, co z kolei prowadzi do redukcji masy ciała.
- Poprawę zdrowia metabolicznego.
Badania sugerują, że post przerywany może pomóc w regulacji poziomu cukru we krwi poprzez zwiększenie wrażliwości na insulinę. Regularne stosowanie tego modelu odżywiania może również obniżyć poziom trójglicerydów, cholesterolu LDL (złego cholesterolu) i ogólnego stężenia cholesterolu, co jest korzystne dla zdrowia serca.
- Wsparcie funkcji mózgu.
Istnieją badania wskazujące na to, że post przerywany może mieć pozytywny wpływ na funkcje mózgu. Niektóre badania na zwierzętach sugerują, że może wspomagać wzrost nowych komórek nerwowych i zwiększać poziom czynnika neurotroficznego pochodzącego z mózgu (BDNF), który odgrywa rolę w poprawie zdolności poznawczych. U niektórych osób stosujących IF obserwuje się również poprawę koncentracji, jasności umysłu i poziomu energii.
- Redukcję stanu zapalnego.
Praktykowanie postu przerywanego może pomóc w zmniejszeniu stanu zapalnego w organizmie. Przewlekły stan zapalny jest powiązany z wieloma chorobami, takimi jak choroby serca, otyłość, cukrzyca typu 2 i niektóre choroby autoimmunologiczne. IF może działać przeciwzapalnie i pomagać w zmniejszeniu poziomu markerów zapalnych w organizmie.
- Wsparcie prawidłowej pracy układu pokarmowego.
Post przerywany może mieć pozytywny wpływ na zdrowie układu trawiennego. Okresy postu pozwalają na regenerację i oczyszczenie układu trawiennego, co może poprawić pracę jelit, zwiększyć różnorodność mikroflory jelitowej i zmniejszyć występowanie problemów trawiennych.
Mimo że post przerywany może być korzystny dla wielu osób, istnieją pewne grupy, dla których ta metoda może być niewskazana lub wymagać ostrożności.
Należą do nich:
- Osoby z zaburzeniami odżywiania.
Osoby cierpiące na anoreksję, bulimię lub inne zaburzenia odżywiania powinny unikać postu przerywanego. Te osoby mają już zaburzoną relację z jedzeniem i kontrolą nad spożywaniem posiłków, dlatego post przerywany może prowadzić do nasilenia tych problemów.
- Kobiety w ciąży i karmiące piersią.
Okres ciąży i laktacji jest czasem, kiedy organizm potrzebuje dodatkowej energii i składników odżywczych. Stosowanie postu przerywanego w tym okresie może nie dostarczać wystarczającej ilości składników odżywczych dla prawidłowego rozwoju płodu lub produkcji mleka
- Osoby z chorobami przewlekłymi.
Osoby cierpiące na choroby przewlekłe, takie jak cukrzyca typu 1, choroba nerek, choroba wątroby czy problemy hormonalne, powinny skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem postu przerywanego. Niektóre z tych chorób mogą wymagać regularnego spożywania posiłków lub monitorowania poziomu cukru we krwi, dlatego konieczne jest dopasowanie metody postu przerywanego do indywidualnych potrzeb i wskazań medycznych.
Autor: dietetyk Zofia Cieśla