Archiwa tagu: choroba

Dieta w chorobie Hashimoto – POD LUPĄ DIETETYKA

Hashimoto jest to zapalenie tarczycy o podłożu autoimmunologicznym. Do głównych przyczyn tej choroby wymienia się przede wszystkim czynniki genetyczne oraz środowiskowe. Dużo częściej występuje u kobiet niż u mężczyzn. Do charakterystycznych objawów Hashimoto zalicza się m.in.: suchość skóry, wypadanie włosów, uczucie przewlekłego zimna, przyrost masy ciała, zmęczenie, senność, apatia oraz uciążliwe zaparcia. Podstawowa diagnostyka w kierunku Hashimoto to oznaczenie stężenia: TSH, wolnych hormonów: fT3, fT4, prolaktyny, przeciwciał TPO, TG oraz USG tarczycy.
Odpowiednia dieta w chorobie Hashimoto ma kluczowe znaczenie.
Do głównych celów zalicza się:
• utrzymanie prawidłowej masy ciała,
• zmniejszenie stanu zapalnego tarczycy,
• eliminacja dolegliwości współistniejących,
• normalizacja hormonów tarczycy,
• poprawa jakości życia.

Dieta w chorobie Hashimoto powinna charakteryzować się:
• posiłkami o niskim indeksie i ładunku glikemicznym,
• regularnym spożywaniem posiłków w odstępie czasu co 3-4 godziny,
• eliminacją produktów przetworzonych, cukru oraz tłuszczy trans,
• dostarczaniem produktów pełnoziarnistych bogatych w błonnik pokarmowy
• spożywaniem dobrych źródeł tłuszczów takich jak: oliwa z oliwek, awokado, orzechy, tłuste ryby,
• dostarczanie z dietą pełnowartościowego białka,
• wypijaniem odpowiedniej ilości wody w ciągu dnia,
• dbaniem o florę jelitową poprzez spożywanie warzyw, owoców, błonnika pokarmowego oraz produktów kiszonych
• wprowadzeniem produktów przeciwzapalnych (m.in kurkuma, resweratrol, imbir, cynamon)

Do kluczowych składników w diecie w chorobie Hashimoto należą:
• Selen – bierze udział w metabolizmie hormonów tarczycy.
• Cynk -bierze udział w produkcji hormonów tarczycy, niedobór tego składnika przyczynia się do zaburzeń w ich produkcji.
• Kwasy omega-3 – wykazują one właściwości silnie przeciwzapalne.
• Jod – dzienne zapotrzebowanie na ten pierwiastek wynosi 150 μg. Zbyt niskie spożycie, ale i zbyt wysokie może powodować zaburzenia w pracy tarczycy, dlatego trzeba kontrolować spożywanie produktów bogatych w jod oraz szczególnie ewentualną suplementację.
• Witamina D3 -w zależności od masy ciała, wieku oraz aktualnego stężania we krwi zalecana suplementacja minimum 2000 IU.

Autor: dietetyk Zofia Cieśla

Share and Enjoy !

0Shares
0 0

9 skutecznych produktów na zaparcia – POD LUPĄ DIETETYKA

Przy zaparciach najistotniejszą rzeczą jest odpowiednie nawodnienie. Warto również wprowadzić kilka produktów do swojej diety, które istotnie wpływają na zmniejszenie zaparć.

  1. Kefir – poprawia pracę jelit, zwiększa częstość wypróżniania (poprawia konsystencję stolca dzięki bakteriom Lactobacillus).
  2. Fasola– bogata jest w błonnik, który poprawia pasaż jelitowy, zwiększa objętość stolca, powoduje napływanie wody do mas kałowych- zmniejszenie twardości mas kałowych.
  3. Nasiona lnu– bogate w błonnik pokarmowy- poprawiają pracę jelit, zmieniają konsystencję stolca.
  4. Rabarbar– zawiera sennozydy, które pod wpływem bakterii w jelicie grubym rozkładają się do licznych substancji czynnych np. antrachinonów, które pobudzają perystaltykę jelit.
  5. Soczewica- duża ilość błonnika.
  6. Jabłka– bogate w pektyny- zwiększają pasaż jelitowy.
  7. Gruszki–  zawierają błonnik oraz sorbitol, który jest związkiem osmotycznie czynnym powodującym napływanie wody do mas kałowych – poprawia konsystencję stolca.
  8. Kawa– uwalnia gastryną- uruchamia uwalnia wydzielanie kwasu żołądkowego i zwiększa parcie na stolec
  9. Sok z aloesu – zawiera liczne glikozydy antrachinonowe, które przyśpieszają perystaltykę jelit.

Autor: dietetyk Zofia Łuksik

Share and Enjoy !

0Shares
0 0

Pielęgniarka środowiskowa – w zdrowym ciele zdrowy duch

Zgodnie z ustawą z dnia 27.10.2017 roku o Podstawowej Opiece Zdrowotnej Pacjent ma prawo wyboru świadczeniodawcy, udzielającego świadczeń z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej, spośród podmiotów, które zawarły  umowy z NFZ. W ramach wyboru wybieramy lekarza POZ, pielęgniarkę POZ lub położną POZ. Możemy tego dokonać w jednym podmiocie tzn. u tego samego świadczeniodawcy ale także u różnych świadczeniodawców. Oznacza to że lekarza możemy wybrać w jeden przychodni a pielęgniarkę POZ  lub położną POZ w tej samej lub innej. 

Ponadto Pacjent ma prawo zmiany decyzji. Bezpłatnego wyboru można dokonać  nie częściej niż dwa razy w roku kalendarzowym, a w przypadku każdej kolejnej zmiany trzeba wnieść opłatę w wysokości 80 złotych.

Natomiast  opłaty nie trzeba wnosić w przypadku gdy zmieniamy miejsce zamieszkania lub w przypadku zaprzestania udzielania świadczeń opieki zdrowotnej przez wybranego świadczeniodawcę, lekarza POZ, pielęgniarkę POZ lub położną POZ u wybranego świadczeniodawcy  lub z innych przyczyn powstałych po stronie świadczeniodawcy.

Aby dokonać zmiany należy złożyć nową deklarację do wybranego lekarza, pielęgniarki lub położnej osobiście lub za pomocą środków telekomunikacyjnych.

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z 27 listopada 2019 r. w sprawie zakresu zadań lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej i położnej podstawowej opieki zdrowotnej, zadaniami pielęgniarki POZ (pielęgniarki środowiskowej) jest opiekowanie się Pacjentem.  W ramach swoich obowiązków wykonuje szereg czynności medycznych, gdy zachodzi potrzeba również w domu Pacjenta. Jej zadaniem jest edukacja, monitorowanie rozwoju dziecka, a także w ograniczonym zakresie diagnozowanie i leczenie. W razie potrzeby wykonuje zabiegi pielęgnacyjne,  przygotowuje  i aktywizuje do samoopieki i samopielęgnacji w chorobie i niepełnosprawności a także podaje leki różnymi drogami i technikami zleconymi przez lekarza (w tym mi.in. zastrzyki dożylne, podskórne, śródskórnych oraz wlewy dożylne i doodbytnicze). Ponad to zajmuje się wykonywaniem zabiegów pielęgnacyjno-leczniczych w stomiach, przetokach i ranach trudno gojących się np. odleżynach, cewnikowaniem pęcherza u kobiet czy wykonywaniem inhalacji. Pielęgniarka POZ prowadzi też ocenę prawidłowości rozwoju fizycznego dzieci (do 18 roku życia) na podstawie testów przesiewowych oraz w czasie wizyt patronażowych.

Autor: lekarz Justyna Haba-Mierzwa

Share and Enjoy !

0Shares
0 0

Astma jako skutek alergii – w zdrowym ciele zdrowy duch

Astma według definicji Światowej Inicjatywy na Rzecz Astmy jest przewlekłą, heterogenną chorobą zapalną dróg oddechowych. Charakterystycznymi objawy astmy są: duszność, świszczący oddech, kaszel, uczucie ściskania w klatce piersiowej. Objawy te związane są z utrudnieniem wydechowego przepływu przez drogi oddechowe, co ważne są one zmienne. Ograniczenie przepływu powietrza wynika ze skurczu mięśni gładkich oskrzeli, nadprodukcji śluzu oraz postępującej przebudowy ściany oskrzeli.

Astmę  według fenotypu podzielić możemy na alergiczną, niealergiczną, o późnym początku, z utrwaloną obturacją oskrzeli oraz współistniejąca z otyłością.

W typie alergicznym objawy astmy są indukowane działaniem alergenu. Często występuje z atopią czyli skłonnością do zwiększonego wytwarzania przeciwciał (czyli białek obronnych organizmu) w tak zwanej klasie IgE w porównaniu do populacji ogólnej. Charakterystyczne jest również tło genetyczne czyli rodzinne występowanie astmy lub innych chorób o podłożu alergicznym.

Astma może ujawnić się w każdym wieku. Jeśli się rozpoczyna w wieku dorosłym, to częściej jest niealergiczna i ma cięższy przebieg.

Do zdiagnozowania astmy u dorosłych oprócz charakterystycznych objawów klinicznych konieczne jest wykonanie badań czynnościowych (spirometrii), natomiast u dzieci możemy ją rozpoznać na podstawie samych objawów i przebiegu choroby.

Leczenie astmy uzależnione jest od nasilenia objawów. Leki dzielimy na kontrolujące przebieg choroby – przyjmuje się je regularnie oraz leki objawowe –  przyjmowane doraźnie.

Ponad to ważne jest leczenie niefarmakologiczne czyli:

  • regularny umiarkowany wysiłek fizyczny– pamiętać należy o ryzyku wystąpienia objawów spowodowanych wysiłkiem i metodach ich zapobiegania
  • bezwzględne zaprzestanie palenia papierosów a także unikanie biernego narażenia na dym tytoniowy
  • korekta nawyków żywieniowych – dieta bogata w owoce i warzywa, redukcji masy ciała u chorych z nadwagą lub otyłością
  • u  chorych uczulonych na pyłki roślin rozważenie unikanie alergenów np. częstsze pozostawanie w domu i unikanie wietrzenia pomieszczeń w okresach, gdy stężenie pyłków w powietrzu atmosferycznym jest największe
  • coroczne szczepienie przeciwko grypie, przeciwko Covid.

 W przebiegu astmy dochodzić może do zaostrzeń choroby czyli nasilenia jej objawów. Mogą one rozwinąć się  gwałtownie nawet w ciągu kilku minut albo stopniowo, a  nieleczone mogą doprowadzić nawet do śmierci. Wieloletnia niekontrolowana astma prowadzi do postępującej niewydolności oddechowej.

Autor: lekarz Justyna Haba-Mierzwa

Share and Enjoy !

0Shares
0 0

Choroby autoimmunologiczne tarczycy – w zdrowym ciele zdrowy duch

Choroby autoimmunologiczne stanowią coraz częstszy problem zdrowotny. Spowodowane są nieprawidłową pracą układu immunologicznego.  W odpowiedzi na sygnał o zagrożeniu, dochodzi do produkcji przeciwciała  przeciwko własnym tkankom, co doprowadza do zniszczenia zdrowych komórek i tkanek. Wśród chorób autoimmunologicznych tarczycy wyróżnić możemy chorobę Hashimoto i chorobę Gravesa-Basedowa.

Tarczycy jest narządem endokrynnym a wytwarzane przez nią hormony kontrolują czynność większości tkanek. Uważa się ze hormony tarczycy działają najbardziej różnokierunkowo spośród wszystkich hormonów, dlatego też zaburzenia ich wydzielania odbijają się na pracy całego organizmu dając przeróżne symptomy.

Choroba Gravesa-Basedowa opisywana w literaturze medycznej jest od 1835 roku. Dochodzi do niej na skutek wytwarzania przez organizm przeciwciał przeciw receptorowi TSH, które pobudzają czynność komórek tarczycy prowadząc do objawów nadczynności tarczycy. Receptory te znajdą się również w tkankach oczodołu a pobudzenie ich prowadzić może do orbitopatii tarczycowej – wytrzeszczu. Mechanizm pojawienia się autoprzeciwciał nie jest znany. Udowodniony wpływ ma predyspozycja dziedziczna- ma charakter wielogenowy, rodzinne występowanie chorób autoimmunologicznych tarczycy obserwuje się u 50% chorych. Kolejnym ważnym czynnikiem jest palenie papierosów, stres oraz estrogeny – choroba Gravesa Basedowa występuje 10 razy częściej u kobiet niż u mężczyzn.

Objawy zależne są od wieku zachorowania. U chorych w wieku 20-50 lat choroba przebiega pełnoobjawowo natomiast u osób starszych objawy mogą być słabiej wyrażone często ograniczone do objawów ze strony układu krążenia najczęściej pod postacią migotania przedsionków. Do typowych objawów nadczynności tarczycy zaliczamy: drażliwość, niepokój, lęk, bezsenność, trudności w skupieniu uwagi, uczucie gorąca, wzmożoną potliwość, wypadanie włosów, osłabienie, męczliwość, zaburzenia rytmu serca, duszność, biegunki, wielomocz, zmniejszone libido, zaburzenia miesiączkowania, zaburzenia wzwodu.

Najbardziej typową cechą choroby Gravesa – Basedowa jest jej nawracający przebieg z okresami zaostrzeń i remisji. Orbitopatia, czyli wytrzeszcz gałek ocznych jest objawem bardzo charakterystycznym, występuje u około 1/3 chorych, może prowadzić do uszkodzenia ruchomości gałek ocznych powodując pogorszenie ostrości widzenia a nawet ślepotę.

Ze względu na to, że nie znamy przyczyny choroby leczenie ograniczone jest do leczenia objawowego, czyli leczenia nadczynności tarczycy i orbitopatii. Stosowane są leki przeciw tarczycowe, które hamują wydzielanie hormonów tarczycy oraz działają immunosupresyjnie, czyli powodują zmniejszenie wydzielania autoprzeciwciał. Niekiedy stosuje się leczenie jodem promieniotwórczym czy leczenie operacyjne. Choroba Hashimoto to choroba autoimmunologiczna powodująca przewlekłe zapalenie tarczycy spowodowane przeciwciałami przeciw tyreoperoksydazie oraz tyreoglobuklinie, prowadzące do zniszczenia tkanek tarczycy a tym samym do niedoczynności tarczycy. Choroba Hashimoto obecnie jest najczęstszą przyczyną niedoczynności tarczycy. Występuje we wszystkich grupach wiekowych. Choroba ma przebieg przewlekły, często postępujący. Objawy szczególnie na początku są niecharakterystyczne, związane ze zwolnieniem tempa przemian metabolicznych: przyrost masy ciała, osłabienie, zmęczenie, zmniejszona tolerancja wysiłku, senność, ogólne spowolnienie, zmniejszenie koncentracji, zaburzenia pamięci, uczucie chłodu, łatwe marznięcie, zaburzenia miesiączkowania, obfite miesiączki, osłabienie libido, zaburzenia wzwodu. Ponad to sucha, zimna skóra, obrzęk podskórny, łamliwe włosy, zwolnienie czynności serca, ochrypły głos, przewlekłe zaparcia, zmniejszenie siły mięśniowej.

Leczenie choroby Hashimoto jest trudne. Nie ma leczenia przyczynowego. U osób z niedoczynnością tarczycy stosuje się leczenie substytucyjne.

Autor: lekarz Justyna Haba-Mierzwa

Share and Enjoy !

0Shares
0 0

Łysienie plackowate – w zdrowym ciele zdrowy duch

Łysienie plackowate z łaciny alopecia areata (stąd często mówimy o alopecji) jest częstą chorobą skóry owłosionej zarówno głowy jak i pozostałych okolic ciała gdzie mamy mieszki włosowe. Choć choroba opisywana jest już w epoce starożytnej ciągle nie znamy jej dokładnej patogenezy, a także niestety nie ma skutecznego leczenia. Co ciekawe przebieg choroby jest dość nietypowy, ponieważ poza wyłysieniem nie obserwuje się żadnych zmian chorobowych, pacjenci nie zgłaszają również żadnych innych dolegliwości. Mimo obiektywnie łagodnego przebiegu choroby i braku dolegliwości chorzy odczuwają poważny dyskomfort z powodu utraty owłosienia, znacząco wpływający, na jakość życia. Przebieg choroby jest zmienny, ogniska wyłysienia mogą samoistnie ustępować albo powiększać się. Łysienie plackowate rozwija się u obu płci z jednakową częstością. Pojawić się może w każdym wieku, coraz częściej dotyka dzieci i ludzi młodych. Łysienie może zmieć różny przebieg – od jednego owalnego ogniska „placka” ubytku włosów na głowie, przez utratę wszystkich włosów na głowie lub głowie i całym ciele.

Jak już wspomniałam nie znamy przyczyny łysienia plackowatego. Coraz więcej badań wskazuje na autoimmunologiczne tło choroby –oznacza to, że organizm błędnie rozpoznaje swoje tkanki, jako obce i wytwarzając przeciwciała niszczy mieszki włosowe.  Początek autoimmunizacji jak i w innych chorobach z tego kręgu, może być związany z infekcją wirusową czy bakteryjną, wpływ także mogą mieć leki, dieta czy stres. W okresie II wojny światowej opisanych było sporo przypadków wyłysienia na skutek bezpośrednio zagrożenia życia –czyli nasilonego stresu.  Do tej pory większość Pacjentów często wiąże pierwszy epizod choroby z silnym stresem.

Obecnie ma skutecznego leczenia tej choroby. Stosowane są leki miejscowe w postaci wcierek, leki ogólnoustrojowe immunosupresyjne, ostatnio prowadzone są również w Polsce badania kliniczne nad skutecznością inhibitorów kinazy janusowej.

Schorzenie jest dość powszechne, stanowi około 3% wszystkich chorób dermatologicznych a w samych Stanach Zjednoczonych choruje ponad 2 mln osób, przy czym liczba ta ciągle się zwiększa. Mimo iż zachorowalność na łysienie plackowate jest tak duża, wiedza o tej jednostce chorobowej jest zbyt mało powszechna, co utrudnia proces zaakceptowania schorzenia przez osoby dotknięte alopecją.  Często Pacjenci słysząc diagnozę, pierwszy raz słyszą jej nazwę – łysienie plackowate.  A osoby z brakiem włosów spowodowanym alopecją często przez społeczeństwo mylnie kojarzone są z chorymi w trakcie leczenia onkologicznego.  Na szczęście w Polsce istnieje Polskie Stowarzyszenie Alopecji, którego misją „jest czynienie świata bardziej przyjaznym osobom dotkniętym przez łysienie plackowate”, dostępne są również bajki dla dzieci czy ciekawe książki autobiograficzne o alopecji.

Autor: lekarz – Justyna Haba-Mierzwa

Share and Enjoy !

0Shares
0 0