Z tego artykułu dowiesz się:
Jakie błędy popełniamy przyjmując leki?
Na co warto zwracać uwagę podczas zakupów w aptece?
Jakie niebezpieczeństwo niesie ze sobą nadużywanie i nieumiejętne łączenie farmaceutyków?
W erze masowej reklamy leków coraz bardziej zauważalny staje się problem ich nadużywania oraz niewłaściwego łączenia, co może negatywnie wpływać na zdrowie, doprowadzić do jego ciężkiego uszczerbku lub nawet śmierci.
Farmakologia, czyli nauka o lekach, to dziedzina wiedzy zajmująca się działaniem na organizm różnych związków chemicznych i substancji biologicznie czynnych. Jest niczym sieć łącząca pracę lekarzy, farmaceutów, chemików, fizyków, biologów. Wniosek nasuwa się sam– ordynacja leków to niezwykle trudne zadanie, tym bardziej, jeśli pacjent choruje na kilka schorzeń i wymaga jednoczesnego stosowania kilku farmaceutyków.
Stara łacińska sentencja głosi „Medicus curat, natura sanat”, czyli „lekarz leczy, natura uzdrawia” . Pamiętajmy, że sam lek nie zdziała cudów, jeśli nie zastosujemy się do zaleceń, np. zmiany trybu życia podczas terapii nadciśnienia, chorób serca, chorób układu ruchu czy innych.
Łączenie różnych leków
Obecnie na rynku istnieje wiele firm farmaceutycznych, które produkują leki o bardzo zbliżonym składzie chemicznym, ale o innej nazwie handlowej. Jest to wielka pułapka, gdyż zażywając pozornie inne leki okazuje się, że podwajamy dawkę tej samej substancji, co niesie większe ryzyko działań niepożądanych lub nawet zatrucia. Dlatego tak ważne, aby mieć spisane stale przyjmowane leki zarówno podczas wizyt u lekarza, jak i informować farmaceutę podczas samodzielnych zakupów w aptece.
Ponadto należy pamiętać, że wszystkie leki, a także zioła i suplementy diety wchodzą ze sobą w interakcje. To oznacza, że mogą między innymi nasilać lub osłabiać wzajemnie swoje działanie. Za metabolizm wszelakich medykamentów (czyli leków także tych bez recepty, suplementów diety, witamin, minerałów i innych) odpowiada głównie wątroba i nerki. Dlatego tak ważne jest, aby właściwie dobierać farmaceutyki z różnych grup tak, aby nie kumulować ich działań niepożądanych, jednocześnie uzyskując oczekiwany efekt działania.
Z drugiej strony często spotykamy się z sytuacjami, kiedy pacjent wymaga stosowania politerapii, czyli jednoczesnego podawania wielu leków. Bezpiecznie można takie leczenie przeprowadzać tylko pod kontrolą lekarską, a nie jak coraz częściej się spotyka polipragmazją, czyli samoleczeniem wieloma specyfikami bez względu na ich interakcje i działanie.
Nadużywanie leków
Jak informuje IMS Health (globalna firma analityczna monitorującej sprzedaż leków i produktów na rynku aptecznym i szpitalnym), Polska znajduje się w czołówce krajów, w których obywatele wydają najwięcej pieniędzy na samoleczenie. Powodów jest wiele, od braku czasu, przez kolejki do lekarzy a także ich powszechną dostępność: m.in. na stacjach benzynowych, w sklepach, kioskach, drogeriach. Wg danych Naczelnej Izby Lekarskiej w ciągu roku w Polsce poza apteką kupiono 500 mln tabletek przeciwbólowych. A jest to dopiero wierzchołek góry lodowej, ponieważ powszechnie stosowane są także inne suplementy diety.
W czasach ciągłego stresu i ,,zabiegania” coraz chętniej i częściej sięgamy po środki uspokajające czy nasenne. Są to substancje szczególnie uzależniające i mające liczne działania niepożądane m.in. mogą powodować spowolnienie, senność, zamazanie mowy, zmniejszone napięcie mięśniowe, skłonność do upadków. Dają one chwilową ulgę, nie lecząc przyczyny. Warto zastanowić się nad problemem i starać się go wyeliminować w inny sposób, chociażby zasięgając pomocy psychologicznej. To o wiele lepsze rozwiązanie, które przyniesie trwalszy efekt od połykania tabletek szczęścia pozornie rozwiązujących problem na kilka godzin.
Chciałabym zwrócić uwagę również na zioła. Wiele z nich ma działanie lecznicze, ale często wchodzą interakcje z innymi lekami, dlatego należy informować swojego lekarza o wszystkich stosowanych produktach, nawet jeśli uważamy, że są bezpieczne i tradycyjnie od lat je stosujemy. Należy bardzo uważać na pochodzące z dalekiego wschodu pseudo lecznicze mieszanki ziół i innych substancji, są one niezbadane i wg badań klinicznych niosą znaczące ryzyko toksycznego uszkodzenia wątroby u Europejczyków.
Autorka: lek. Justyna Haba-Mierzwa
współpracująca z ośrodkiem Villa Carpatia