Pewne rzeczy uważamy za oczywiste – na przykład własne zdrowie – dopiero wtedy, gdy zaczynamy je tracić, często przypominamy sobie jak jest dla nas ważne. Tymczasem aby temu zapobiec, wystarczyłaby odrobina profilaktyki. Ze wzrokiem – jak i ze stanem całego organizmu – jest podobnie. Na co dzień nie zwracamy uwagi na szkodliwości złych nawyków związanych z używaniem wzroku – nie wspominając już o braku wyrobionych pozytywnych nawyków i zdrowotnej profilaktyce. Jednak ćwiczenia oczu to nie tylko profilaktyka. Wykonując pewne ćwiczenia jesteśmy w stanie znacząco poprawić stan swojego wzroku.
Oczy, jak każdy inny narząd biologiczny, mają zdolność do regeneracji i wzmacniania się poprzez stosowanie określonych ćwiczeń. Wzrok można ćwiczyć i korygować. Podobnie jak z uprawianiem sportu rozwijającym mięśnie i poprawiającym kondycję oraz z uczeniem się, które rozwija pamięć. Szczególne zdolności regeneracyjne i rehabilitacyjne nasz organizm posiada podczas oczyszczania organizmu.
W czasie usuwania toksyn i szkodliwych produktów przemiany materii, regeneracja narządów zachodzi dużo szybciej, a efekt uzdrawiania chorych części organizmu jest znaczący dla poprawy zdrowia i samopoczucia. Trening wzroku może przynieść mniej spektakularne efekty u osób z wadami wrodzonymi. Nawet w takich przypadkach warto spróbować przeprowadzenie treningu oczu przez ponad miesiąc. Dla takich osób ćwiczenia oczu muszą być odpowiednio dobrane przez okulistę. Po zakończonej terapii należy ponownie skontrolować wzrok w badaniu okulistycznym.
Ćwiczenia oczu odgrywają szczególną rolę nie tylko dla ludzi mających różnego rodzaju wady wzroku, ale również dla tych, który przemęczają oczy na co dzień: dużo czytają, bądź spędzają dużo czasu przed monitorem komputera czy telewizorem. Gimnastyka powoduje rozluźnienie napięcia oka i zapobiega zmęczeniu, a dzięki temu wpływa pozytywnie na samopoczucie. Ćwiczenia takie wzmacniają mięśnie oka, poprawiają ostrość widzenia jak również relaksują i odprężają wzrok. Wiele osób ma nawyk nadmiernego skupiania wzroku na ekranie monitora czy książki. Prowadzi to do zmęczenia mięśni, które utrzymują gałkę oczną w jednym położeniu oraz do wysuszania oka, ponieważ w takich momentach zwykle rzadziej się mruga. Wystarczy proste ćwiczenie, które odpręży oko i pomoże zadbać o jego dobrą kondycję. Często, pod koniec męczącego dnia, nasz organizm jest osłabiony, również wzrok. Widzenie może być wtedy stosunkowo gorsze, a znacznie lepsze w godzinach przedpołudniowych, kiedy jesteśmy wypoczęci.
Zasadniczym celem treningu wzroku jest pomoc w jak najlepszym posługiwaniu się oczami. Warto dodać, że do programu treningu wzroku należy podchodzić z odpowiednią motywacją i nastawieniem. Dyscyplina i wytrwałość niewątpliwie przyczynią się do uzyskiwania pozytywnych efektów w zakresie treningu oczu i poprawy widzenia. Najpierw powinno się wykształtować dobre nawyki w posługiwaniu się oczami.
Oko ludzkie zawiera wiele drobnych mięśni, które należy ćwiczyć, żeby odzyskać ostrość widzenia. Amerykański okulista dr William Bates opracował uznaną już dziś na świecie metodę wzmacniania i zwiększania elastyczności mięśni oka. Wierzył w zdolności regeneracyjne całego organizmu i wyszedł z założenia, że skoro np. złamana kość może się odbudować, to podobnie wzrok można naprawić przez odpowiednią rehabilitację. Okulary i soczewki kontaktowe są dla osoby z wadą wzroku jak kule dla człowieka ze złamaną nogą. Nie naprawiają zaburzonych funkcji. Ułatwiają jedynie funkcjonowanie z danym uszkodzeniem. Wg Batesa niepodejmowanie ćwiczeń rehabilitacyjnych skazuje nas na życie z pogłębiającą się wadą wzroku i noszenie sztucznych soczewek o coraz większej mocy. Bates uznał, że powodem nieprawidłowego widzenia jest niewłaściwe użytkowanie narządu wzroku. Często mocno nadwyrężamy oczy i nie dbamy o ich odpoczynek. Dlatego istotne jest przyswojenie sobie technik relaksacyjnych, które pozwolą im się zregenerować.
Dzięki regularnym ćwiczeniom opracowanym przez dr Batesa stan napięcia oczu stopniowo się zmniejsza, co skutecznie wpływa na poprawę widzenia. Trening ten obejmuje pasywne i dynamiczne formy relaksu oczu oraz techniki rozluźniania umysłu, który również odgrywa ważną rolę w procesie widzenia.
Podczas treningu oczu bardzo istotne jest, że wszelkie ćwiczenia należy wykonywać zgodnie z zaleceniami. Jeśli nosimy okulary lub szkła kontaktowe, to do ćwiczeń powinno się je zdjąć. Przykładowe ćwiczenia rozluźniające mięśnie oczu w czasie pracy przed monitorem:
Patrzenie w dal
- Unieś wzrok powyżej ekranu monitora i popatrz na przedmioty znajdujące się za nim. Następnie przenieś wzrok dalej, najlepiej za okno, na drzewa czy niebo (rekomendowana jest zieleń, które działa relaksująco na oko);
- Po krótkiej chwili przenieś wzrok z powrotem na ekran monitora. Zamrugaj, by nawilżyć oko;
- Czynność powtórz trzy razy.
Na początku należy się skupić na wypracowaniu poprawnych nawyków używania wzroku. Uważa się, że jeśli daną czynność wykonuje się regularnie przez 21 dni, to można mówić o wykształceniu się danego nawyku. No i najważniejsze: należy pamiętać o poprawności wykonania danego ćwiczenia – tylko wtedy przyniesie ono zamierzony efekt.
Prawidłowe nawyki używania wzroku:
1. Jeżeli czytasz w okularach zdejmij je na chwilę.
2. Popatrz przez okno.
3. Pozwól, by Twój wzrok błądził jak najdalej.
4. Nie staraj się ogarnąć od razu wzrokiem całej panoramy.
5. Popatrz przez chwilę w jeden punkt, potem przesuń spojrzenie na następny itd.
6.Postaraj się zobaczyć niewielki fragment terenu, a równocześnie miej świadomość całego pola widzenia.
7. Nie wytężaj wzroku.
8. Jeśli nie widzisz wyraźnie oglądanego punktu, na kilka sekund zamknij oczy, rozluźnij się, oddychaj głęboko.
9. Ponownie skieruj wzrok na pokój, na obraz wiszący na ścianie, na flakon stojący na stoliku, itp. Częste i swobodne nastawianie wzroku na różne odległości rozluźnia mięśnie oczu.
10. Kiedy zaczniesz czytać, załóż okulary.
11. Pozwól oczom „ślizgać” się po tekście.
12. Nie zmuszaj się do szybkiego czytania, utrzymuj swobodne tempo, lepiej zrozumiesz to, co czytasz i unikniesz zmęczenia.
13. Co jakiś czas zdejmij okulary, oderwij wzrok od kartki, spójrz znowu przez okno, rozejrzyj się wokół.
14. Zamrugaj, nie zaciskaj powiek, pozwól im opadać lekko i naturalnie.
15. Kiedy odwracasz stronę książki, zamknij na chwilę oczy. Czytanie dobrze służy oczom pod warunkiem, że często odpoczywają. Mrugając, obmywasz oczy łagodzącym i bardzo skutecznym płynem antyseptycznym.
16. Jeżeli czytasz w dzień, siadaj przy oknie w takiej pozycji, by nic nie zasłaniało światła padającego na książkę. Jeśli czytasz z łatwością, to znaczy, że światło jest wystarczające.
17. Wieczorami unikaj czytania w ciemnym pokoju , przy jednej lampie. Pozostała część pokoju powinna być oświetlona.
18. Najlepiej czytać w pozycji, w której jest Ci najwygodniej.
19. Trzymaj książkę tam, gdzie najlepiej widzisz. Pamiętaj, by od czasu do czasu zmieniać perspektywę czytania, to znaczy odległość i kąt widzenia. Nie musisz też bezwzględnie przestrzegać wskazania, by trzymać stronę czasopisma, czy książki przed sobą, w odległości 30 centymetrów od oczu.
20. Kiedy jesteś zmęczony lub chory, unikaj czytania i przesilania wzroku.
21. Kiedy przerywasz czytanie, aby oglądnąć telewizję, nie gaś wszystkich lamp. Nie wpatruj się nieruchomo w jeden punkt ekranu, lecz przesuwaj wzrok. Od czasu do czasu często mrugaj i zamykaj oczy.
22. Nie noś ciemnych okularów, chyba, że ich noszenie zalecił Ci okulista (ze względów leczniczych).
23. Prowadząc samochód, nie wpatruj się ciągle w drogę. Krótko i często spoglądaj na horyzont, na lusterko wsteczne, na przyrządy na tablicy rozdzielczej, ponownie na drogę itp.
24. Kiedy jedziesz nocą nie patrz prosto w światła reflektorów poruszających się samochodów. Poruszaj oczami, unikaj oślepienia blaskiem, patrząc poniżej świateł lub w bok.